سی.بکشتاین درتصمیمی پر رسیک قدم در سرزمین ناشناخته‌ای گذاشته و تصمیم دارد چکشهای مورد استفاده در پیانوهایش را در کارخانه Seifhennersdorf تولید کند. برای اینکه از نزدیک شاهد انجام این کار باشیم سری به کارخانه ساخت چکش بکشتاین زدیم تا ببینیم چگونه بکشتاین با این کار قصد دارد کیفیت صدا را افزایش دهد.
=============
منبع : Piano News 6/2015
ترجمه : محسن جوزی
=============
از اولین باری که ایده‌ی تولید چکش در شرکت بکشتاین مطرح شد بیش از دوسال میگذرد . بعد از چند تجربه نا امید کنده با تآمین کنندگان بیرونی، آقای استفان فریموت، مالک جدید بکشتاین به این فکر افتاد که درست کردن چکش چقدر میتواند دشوار باشد. او میگوید :« با اینکه این کارخانه خیلی قدیمی شده، هدف ما این است تا هرچه میتوانیم بهبود ایجاد کنیم و نگاهمان رو به آینده باشد. بر اساس همین هدف واحد تحقیق و توسعه را در این شرکت راه اندازی کردیم و بودجه قابل توجهی را به این امر اختصاص دادیم».
نمایی از سالن تولید چکش بکشتاین
بکشتاین معتقد است کیفیت چکشهایی که توسط تأمین کنندگان ساخته می‌شوند نمیتواند جوابگوی استانداردهای سختگیرانه‌ی بکشتاین باشد. مذاکرات آنها با سازندگان نیز به جایی نرسیده بود. استفان ادامه میدهد:«...خیلی سخت بود که که از سازنده‌ها بخواهیم مثل ما فکر کنند». لئوناردو دوریسیک، از اعضای هئیت مدیره بکشتاین در تکمیل توضیحات استفان میگوید: « ما معتقد بودیم سازندگان اروپایی چکش با اینکه در سطح کیفی بسیار بالایی تولید می‌کنند یک چیز بسیار مهم را در پروسه تولید کم داشتند : امکان تست سریع و ایجاد بانکی از نمونه‌چکش های مختلف . متخصصین صداسازی ما قادرند تا چکش را با سرعت بالایی نصب و صداسازی کنند و در زمان بسیار کمی کیفیت چکش تولید شده را ارزیابی کنند. ما یکی از همین متخصصین را به عنوان مدیر خط تولید چکشها به کار‌گرفته‌ایم. این مزیتی هست که سازندگان چکش از آن محروم هستند». آقای فریموت بحث را ادامه میدهد و میگوید : « اینکه آتها این امکان را نداشتند یک بخش موضوع بود ولی مشکل بزرگتر این بود که هیچ تمایلی هم برای رفع این نقص نشان نمی‌دادند. ما میتوانستیم چند پیانو در سالن تولید آنها بگذاریم و متخصصین صداسازی بکشتاین را هم در آنجا مستقر کنیم تا بتوانیم به سرعت ارزیابی درستی از کیفیت چکشهای تولید شده به دست آوریم. بدون انجام این کار چنانچه مشکلی در تولید چکشها به وجود می‌آمد، سازنده به هیچ عنوان نمی‌توانست ردیابی کند که نقص در کدام فرآیند و مواد اولیه ( نَمَد و چوب ) بوده است. تقاضای ما این بود که آنها این امکان را برای ما فراهم کنند تا به بهترین کیفیت دست پیدا کنیم».
چکشهای آماده برای نصب. برای هر یک از مدلهای بکشتاین چکش مخصوص همان مدل طراحی و تولید می‌شود.
مادیاس، مدیر کارخانه Seifhennersdorf از مزایای تولید داخلی چکش صحبت می‌کند: « قطعا می‌توانم بگویم که در حال حاضر ما کنترل بیشتری بر روی کیفیت پیانوها داریم. ما میتوانیم برای تولید یک چکش خاص همه چیز، اعم از مواد اولیه و شرایط خط تولید را متناسب با نیازمان تغییر دهیم. به عنوان مثال میتوانیم برای بهبود کیفیت و حجم صدا، کمی از میزان نمد کم کنیم و یا مواد مورد استفاده در مغز چکش را با توجه به کیفیتی که میخواهیم انتخاب کنیم. در واقع ما می توانیم سازهایی کاملا ويژه و خاص تولید کنیم و همه‌ی فرآیندهای تولیدمان را با توجه به کیفیت و جنس صدایی که میخواهیم تغییر بدهیم. از این پس بکشتاین برای تولید هر پیانویی میتواند چکشهای مخصوصی تولید کند که با کوچکترین تغییرات در اجزای پیانو همخوانی داشته باشد».
چکشهای بکشتاین
با توجه به اینکه فرآیند ساخت چکش تقریبا امری شناخته شده است از مادیاس درخواست کردیم تا مراحل مختلف تولید چکش در کارخانه بکشتاین را برای ما توضیح دهد.
چوب مورد استفاده در مغز چکش با توجه به نوع پیانو انتخاب می‌شود : چوب hornebeam برای سری Vision و Traditional پیانوهای دبلیو.هافمن، چوب ماهون (mahogany) برای پیانوهای بکشتاین و سری professional دبلیو.هافمن و چوب گردو برای ساخت چکش پیانوهای سی.بکشتاین مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل استفاده از چوب متفاوت برای ساخت چکشها چیست؟ یکی از دلایل این تفاوت حفظ شکل سنتی چکش و زیبایی آن است. با این وجود ماتیاس کلینگزینگ (متخصص ارشد صداسازی) و توماس کومپ (سازنده پیانو و مسئول خط تولید چکش) چوب ماهون (mahogany) را به دلیل سختی بیشتر و عملکرد بهتر در فرآیند تولید نسبت به سایر چوب‌ها ترجیح می‌دهند. کلینگزینگ تفاوت چکشهای ساخت بکشتاین با چکشهای تولید شده توسط تأمین کنندگان خارجی را به این شکل توصیف می‌کند:« سوزن زدن به چکشهای بکشتاین بسیار ساده است و نیازی به اعمال نیرو و فشار زیاد ندارد. به همین دلیل دقت صدا سازی در چکشهای بکشتاین بالاتر است».
چوب مورد استفاده برای ساخت مغزی چکش
چوب مورد استفاده برای ساخت مغزی چکش در کارخانه‌ی Seifhennersdorf برش می‌خورد. علاوه بر این چوب مورد استفاده در سایر قسمتهای پیانو نیز در این کارخانه آماده می‌شود تا بعد از آن توسط ماشینهای CNC به قطعات مورد نظر تبدیل شوند. چوب مغزی در ابتدا برش می‌خورد تا به شکل مورد نظر درآید. ماشینهای مخصوص برای آماده سازی نمد توسط واحد تحقیق و توسعه شرکت بکشتاین طراحی شده‌اند. این ماشین‌ها شامل ماشینهای برش نمد، ماشینهای CNC مخصوص شکل دادن نمدهای رویین و زیرین و ماشینهای پرس مخصوص چسباندن نمد به مغز چکش می‌شود. نمدها به طور کامل از کشور آلمان تأمین می‌شود. چوب مورد استفاده در ساخت چکشها نیز عمدتا از آلمان و سایر کشورهای اروپایی همسایه آلمان وارد می‌شود. نمدهای سفید رنگ (که برای رویه ی چکش استفاده می‌شود) و همچنین نمدهای جدید آبی رنگ که در زیر نمد اصلی استفاده می‌شود به صورت ورقه ورقه تأمین می‌شوند. هر دو نمد به شکل میله‌های مثلثی برش می خورند تا بعدا به مغزی چوبی چسبانده شوند. بکشتاین برای اطمینان از عملکرد صحیح چکشها در اقلیم‌های آب و هوایی مختلف میزان رطوبت مورد نیاز نمد را به دقت تنظیم می‌کند. به همین منظور نمدهای سفید پیش از چسبانده شدن در محفظه‌های خاصی تحت شرایط خاصی از دما و رطوبت قرار می‌گیرند.
ورقه های نمد پیش از برش
ماشین چسب کاری با اعمال دما و فشار و استفاده از چسب‌های مخصوص، نمد را به مغزی می‌چسباند. این چسب باید بتواند تمامی فشار ناشی از ضربه های چکش به سیم را تحمل کند و از طرفی هیچگونه سفتی در نمد ایجاد نکند. با این حال نمد پیش از چسبانده شدن متراکم می‌شود. چرا؟ توماس کومپ جواب این سئوال را می‌داند : « ما باید مطمئن شویم وزن مشخصی از نمد در چکش وجود داشته باشد. چون ممکن است درون نمد سوراخهایی باشد که به چشم دیده نشوند و این موجب تغییر وزن چکش می‌شود. این فشرده سازی ما را مطمئن می‌کند که وزن چکش به درستی تنظیم شده است».
میله‌های نمدی مثلثی شکل
سپس به سخت ترین مرحله کار میرسیم. در این مرحله نمدهای میله‌ای شکل با دقت توسط دست سمباده زده می‌شوند تا هر گونه نمد اضافی حذف شود.
توماس با دقت نمدها را سمباده می‌زند
بر خلاف سایر سازندگان، بکشتاین نمد را به مغزی چوبی منگنه نمی‌کند. ماتیاس کونیگ میگوید : « در تمامی آزمایشات ما مشخص شد در صورتی که فرآیند چسب کاری چکش به درستی انجام نشود، منگنه‌ها به هیچ عنوان نمیتواند جلوی جدا شدن نمد از مغزی را بگیرد. چرا که منگنه‌ها توان مقاومت در مقابل فشار ضربات قوی نوازنده را دارند. ما یک چسب مخصوص پیدا کردیم که دیگر نیازی به استفاده از منگنه ندارد و هیچ تغییری در جرم نمد ایجاد نمی‌کند».
آماده سازی نمدها در محفظه مخصوص. در اینجا نمدها تحت دما و رطوبت مشخصی نگهداری می‌شوند
در حین بازدید از کارخانه متوجه شدیم که نمدهای زیرین همگی قرمز رنگ هستند و هیچ خبری از نمدهای آبی نیست. ماتیاس میگوید : «ما می‌خواستیم از نمد آبی استفاده کنیم ولی باید کمی منتظر بمانیم تا تأمین کننده رنگ خاص ما را تولید کند. چرا که می‌خواستیم رنگ آبی آن کاملا منحصر به فرد باشد طوری که به راحتی بتوان چکش بکشتاین را از سایر چکشها تشخیص داد. بکشتاین در نظر دارد لوگوی این شرکت را توسط ربات لیزری بر روی چوب هر یک از مغزی چکشها حک کند». فریموت در ادامه‌ی صحبتهای کونیگ میگوید :« هنوز اول کار است ... ولی نتایج اولیه امیدوار کننده است».
صدای بهتر، نتیجه‌ی تلاش بی وقفه
در نهایت مهمترین چیزی که اهمیت دارد کیفت صدا است. البته کیفیت صدا تنها به کیفیت چکش بستگی ندارد و به فاکتورهای بسیاری وابسته است. شرکت بکشتاین چندین دهه است که تلاش می‌کند تا این فاکتورها را بهینه کند. کارکنان بکشتاین در برلین و Seifhennersdorf ایده‌های خاصی را در مورد صدای پیانوهای دیواری و گرند بکشتاین در سر می‌پرورانند. لئونارد دوریسیک در پاسخ این پرسش که صدایی که آنها به دنبالش هستند چیست میگوید: « نوازندگان سازهای زهی در ارکستر به سرعت می‌توانند صدای پیانوی بکشتاین را به دلیل وضوح و تفکیک پذیری فوق العاده‌اش تشخیص دهند. صدایی که نه تنها تیز و بی‌اثر نیست، بلکه واضح و قدرتمند است. برای ما گرمی صدا مهمترین چیز است. سازهایی که تولید می‌کنیم باید آنقدر قدرتمند باشند که بتوانند یک تنه در مقابل یک ارکستر عرض اندام کنند و در عین حال صدای آنها برای اجرای پاساژ dolce در یک رسیتال پیانو ظریف و ایده‌آل باشد».
پس از چندین دهه استفاده از Agraffe، بکشتاین از ابتدای ۱۹۹۰ مجددا آن را حذف و با Capo Bar جایگزین کرد. دوریسیک توضیح میدهد: « صدای نقره‌ای پیانوهای مجهز به Agraffe تا زمان جنگ جهانی دوم مورد پسند بود ولی با ظهور موسیقی جَز و سایر سَبْک های مدرن، این جنس صدا به سرعت محبوبیت خود را از دست داد. البته بکشتاین زمان زیادی را از دست داد. حتی وقتی در سال ۱۹۸۰ کارل شولز بکشتاین رو خرید، ما علاقه‌ای به حذف Agraffe نداشتیم. می‌ترسیدیم با این کار از صدای منحصر به فرد بکشتاین دور شویم. ولی در سال ۱۹۹۴ بالاخره تصمیم گرفتیم تا این تغییر را شروع کنیم و در ابتدا با گرندهای کوچک شروع کردیم. چهار سال بعد تمامی گرندهای کنسرت نیز مجهز به Capo bar شد. در واقع میتوانیم بگوییم ما به تدریج روشی قدیمی که کارل بکشتاین در سال ۱۸۸۶ ابداع کرده بود را جایگزین طرح‌های مدرن کردیم ــــ روشی قدیمی برای ایجاد صدایی مدرن !».
تمامی تغییرات ایجاد شده در پیانوهای بکشتاین برای ایجاد طعم و جنس صدای مطلوب و امروزی صورت گرفته است. کونیگ ادامه میدهد : « شما طرحی را روی کاغذ می‌کشید و مشخص می‌کنید که به کجا می‌خواهید بروید. به عنوان مثال وقتی می‌خواهید یک ساز جدید طراحی کنید باید بدانید که به دنبال چه صدایی هستید. برای اینکه ببینید آیا به صدایی که در مرحله طراحی مد نظرتان بوده است رسیده‌اید یا نه، مجبور هستید سازهای زیادی بسازید تا بتوانید بازخوردهای نوازندگان و فروشندگان در مورد پیانوی جدید را به دست آورید. این نظرات از اهمیت بسیاری برخوردارند».
ماتیاس کونیگ که مدتی است که با تولید داخلی چکشها سرو کار دارد از نوآوری‌های دیگری در کارخانه بکشتاین صحبت می‌کند. ستونهای اسکلت پیانو (که در گرند پیانوها از زیر و در پیانوهای دیواری از پشت پیانو قابل مشاهده است) در گذشته از تأمین کنندگان بیرونی خریداری می‌شد ولی در حال حاضر بکشتاین خود اقدام به تولید آنها کرده است و به جای چوب صنوبر( که در سایر برندها استفاده از آن مرسوم است) از چوب کاج گرجستانی استفاده می‌کند. علاوه بر این برای اتصال ستونهای چوبی به یکدیگر دیگر از چسب استفاده نمی‌شود و ستونها در نقاط اتصالشان به هم به طریق خاصی مفصل می‌شوند. این دو مورد تنها بخش کوچکی از نوآوری‌های بکشتاین هستند. مدیریت بکشتاین معتقد است خودکفایی بیشتر در ساخت قطعات کلیدی و بهبود مستمر در فرآیند تولید موجب می‌شود تا این برند بتواند کیفیت سازهای خود را مطابق با نیاز روز جامعه حفظ کند.
برای بررسی تأثیر استفاده از چشکهای تولید شده توسط بکشتاین به اتاق صداسازی بکشتاین می‌رویم. دو پیانوی سی بکشتاین D282 در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. بر روی یکی از آنها چکشهای از پیش صداسازی شده تأمین شده از یک شرکت تولید کننده چکش و برروی دیگری چکشهای بکشتاین بدون هرگونه صداسازی نصب شده است. کلینزینگ ادامه میدهد :« ما بر روی چکشهای پیانوی دیواری کمی تغییر ایجاد کردیم تا بتوانیم آنها را بر روی گرند پیانو هم نصب کنیم. البته میزان نمد چکش پیانوی دیواری در مقایسه با چکشهای گرند خیلی کمتر است». به طور کلی پیانوی دوم صدای بهتری داشت : صدایی گرم و غنی از هارمونیک‌ها که به سادگی در فضا پخش می‌شد. نقطه‌ی حمله (Attack Point) هم متفاوت بود، به ویژه زمانی که آرام می‌نواختید. در اجراهای فورته صدا به هیچ عنوان آزار دهنده نبود و به طور کلی این پیانو صدای بسیار منعطفی داشت. این تغییر صدا با طراحی کلی پیانو سازگاری بسیار خوبی داشت و در نتیجه صدایی بسیار گرم تولید می‌کرد. بدون شک این صدای قوی به خوبی میتواند پیانیست‌های امروزی را راضی کند.
چکشهای پیانوی دیواری با کمی تغییر بر روی این پیانوی D282 نصب شده اند
دوپیانوی دیواری Concert 8 که در نمایشگاه بکشتاین که صداسازی شده بودند نمونه‌ی دیگری از پیانوهای بسیار با کیفیت بکشتاین با چکشهای ساخت بکشتاین بودند. با نواختن این پیانوها برتری گرند پیانویی که چکشهایش صداسازی نشده بود به سادگی قابل لمس بود. چکش های صدای سازی نشده بکشتاین صدای گرم‌تری داشتند و کنترل دینامیک راحت تر بود.
پیانوی دیواری سی بکشتاین Concert 8
با پایان یافتن بازدید ما از کارخانه، آقای فریموت به این نکته اشاره کرد که تغییرات دیگری در راه است و ممکن است در بازدید بعدی، ما را با اکشن کامل ساخت بکشتاین غافلگیر کند.
