=====================
نويسنده :Murry McLachlan
مترجم : محسن جوزي
====================
اغلب نوازندگان كم تجربه انگشتان چهارم و پنجم را به طور خطرناكي غيرقابل اطمينان تصور مي‌كنند. اين تصور كاملا غلط است،چرا كه هر يك از انگشتان دست ما قدرت، شخصيت و توانايي اجراي خاص خود را دارد. اين كارِ اشتباهي است كه بخواهيم انگشتان را بر حسب قدرت فيزيكي آنها رتبه بندي كنيم. هركدام از انگشتان به نوبه خود، نقش منحصر به فردي را در تكنيك نوازندگي شما بر عهده دارند. نكته اصلي در اين است كه ما بايد آنها را به طور جداگانه مورد توجه و بررسي قرار دهيم به طوري‌كه كارايي هر انگشت را به بهترين شكل ممكن رشد بدهيم. متاسفانه در انگشت گذاري هاي مرسوم براي نواختن گامها، كمتر از انگشتان چهارم و پنجم استفاده مي شود و شايد همين موضوع موجب ضعيف ماندن اين انگشتان مي‌شود. به همين دليل است كه گاهي نوازنده‌اي را مي‌بينيم كه عليرغم كسب رتبه 5 در ABRSM نمي‌تواند به خوبي از انگشتان چهارم و پنجم خود استفاده كند. شايد بتوان ضعف حركتي و بياني انگشت چهارم را به واقعيت مشترك بودن تاندون اين انگشت با تاندون انگشت سوم نسبت داد. برخي از نوازندگان با بيان اين موضوع، ديگر انگيزه اي براي رشد و ارتقاء اين انگشت ندارند و مانع از اين مي‌شوند كه انگشت چهارمشان به استقلال و پختگي كامل برسد. اين موضوع واقعا جاي تاسف دارد، چراكه انگشت چهارم توانايي عجيبي در ايجاد بياني رسا و پر احساس دارد كه حتي انگشت سوم كه بي‌نهايت قوي پنداشته مي‌شود و بيشتر مورد توجه ما است، چنين توانايي را ندارد.
هنوز هم مدرساني هستند كه انگشت گذاري ها را به گونه اي تنظيم مي‌كنند كه تا حد امكان از انگشتان چهارم و پنجم استفاده نشود. شايد در عبارتهايي كه قدرت و شفافيت مد نظر است، چنين انگشت گذاري هايي به اجراي بهتر كمك كنند. در واقع اگر منصفانه بخواهم بگويم، تنها در عباراتي كه بايد Fortissiomo يا Martellato نواخته شوند مي‌توانيم از اين روش استفاده كنيم. ولي هنگامي كه مي‌خواهيم عبارتي را به صورت mezzo piano و يا نرم تر از آن اجرا كنيم بهتر است با اطمينان و به سهولت از دو انگشت بيروني(4 و 5)استفاده كنيم.
تمريناتي براي آماده سازي انگشتان چهارم و پنجم
هر پنج انگشت دست راست را بر روي پنج كلاويه متوالي در ناحيه مياني كليدهاي پيانو قرار دهيد(به عنوان مثال كليدهاي دو، ر، مي، فا و سل مياني). انگشتان شما بايد كاملا ريلكس و راحت بر روي كليدها استراحت كنند. سپس سعي كنيد به آرامي انگشت چهارم خود را بلند كنيد. انگشتان ديگر بايد ثابت باشند. اگر احساس كرديد اين كار براي شما سخت است، مي توانيد به طور موقت با كمك دست چپ انگشت چهارم را بلند كنيد. ساير انگشتان را ثابت بر روي كلاويه ها نگه داشته و سعي كنيد كليد فا را با استفاده از انگشت چهارم به طور متناوب فشار دهيد. در مرحله بعد اين كار را با انگشت پنجم انجام دهيد. سپس كليدهاي فا و سل را به طور متناوب با انگشتان 4 و 5 فشار دهيد- دقت كنيد كه تا حد امكان ساير انگشتان ثابت و بدون حركت باشند. سعي كنيد مچ شل و آزاد باشد. مي توانيد با دست چپ قسمت انتهايي ساعد دست راست (در محلي كه ساعد به مچ متصل مي‌شود) را بگيريد و با اينكار به ريلكس ماندن مچ در حين اجراي متناوب انگشتان 4 و 5 كمك كنيد. اين حركات بايد بسيار ظريف و بدون ايجاد تنش در مچ انجام شوند. هميشه دقت كنيد كه ساير انگشتان در حين اين تمرين اصلا حركت نداشته باشند(حتي حركت بسيار جزئي).
تمرينات بالا را به صورت مشابه براي دست چپ نيز انجام دهيد. دست چپ را بر روي نت فاي قبل از دوي مياني تا تا دوي مياني قرار دهيد(قرينه كليدهاي مورد استفاد در دست راست). انجام با دقت اين تمرينات مي تواند كم كم تبديل به حركت متناوب و تريل وار در انگشتان 4 و 5 شود. دقت كنيد كه در تمامي مراحل تمرين مچ بايد شل و آزاد و بدون كشش و گرفتگي باشد. بدون شك هيچ چيز به اندازه سفت شدن مچ دست نمي‌تواند براي پيانيست خطرناك باشد(در مقالات بعدي بيشتر به اين موضوع خواهم پرداخت).
مثالهاي 1 و 2 نمونه‌اي از تمرينات تكميلي براي كسب اطمينان در استفاده از انگشتان 4 و 5 است. مثال اول از تمرين آغازين كتاب پيانيست ويرتوئوز، HANON انتخاب شده است. اين تمرين را با سرعت بسيار پايين و با شدت بسيار كم شروع به نواختن كنيد و تا زماني كه به احساس راحتي و آزادي در نواختن دست پيدا نكرده‌ايد سرعت و شدت را افزايش ندهيد. مثال دوم از كتاب 101 تمرين برگزيده چرني، اپوس 261 ذكر شده است و اين مثال را نيز بايد همانند تمرين هانون انجام بدهيم. هر دو تمرين براي گرم كردن و آماده سازي انگشتان در سطوح 4 و 5 ABRSM مناسب هستند و ميتوان به تدريج آنها را به ساير گامها نيز انتقال داد. اين تمرينات براي شروع بسيار مناسب هستند و در آينده هنرجو خود مي‌تواند اين تمرينات را بر حسب نياز تغيير دهد و يا تمرينات جديدي را طراحي نمايد.
مثال ۱- تمرين شماره ۱ از كتاب HANON
مثال ۲- كتاب ۱۰۱ تمرين منتخب از كارل چرني، اپوس 262
