از میان عناوین

×

خطا

Passed variable is not an array or object, using empty array instead

راهنمای تمرین

فانتزی در رِ مینور 397. K اثر موتسارت

  • سه شنبه, 21 دی 1395 ساعت 11:57
  • منتشرشده در مطالب آموزشی
  • بازدید 5693 دفعه


فانتزی رِ مینور بی شک یکی از قطعات بسیار ارزشمندی است که اجرای آن برای هر پیانیستی لذت بخش و همراه با آموخته های ارزشمند است و نوازندگان سطح متوسط و یا کمی پیشرفته می توانند به خوبی آنرا اجرا کنند.

ساختار بداهه‌ی اثر موجب می شود که در هر یک از صفحات، شاهد تغییرات بسیاری در بافت موسیقی باشیم ولی تقریبا در هر بخش با تکرار الگوهای ساده ای روبرو هستیم.علیرغم این سادگی، اجرای صحیح و احساسی این قطعه حتی برای بسیاری از نوازندگان حرفه ای و با تجربه کار دشواری محسوب می شود. 

این فانتزی پس از مرگ آهنگساز منتشر شد و نسخه دست نویس آن هرگز پیدا نشد. در چاپ اول، قطعه در فِرماتای(نشانه توقف)میزان ۹۷ پایان می یافت. این موضوع که آیا موتسارت قصد داشت این قطعه را ادامه بدهد و یا آن را به سونات یا یک فوگ اضافه کند هنوز مشخص نشده است. در نسخه Breitkopf & Härtel که چند سال بعد منتشر شد ۱۰ میزان دیگر در تونالیته رِ ماژور به انتهای قطعه اضافه شد که گمان میرود توسط ویراستار ساخته شده باشد. از آن پس، این چند میزان  در تمامی نسخه های چاپ شده منتشر شده است و در اغلب اجراهای ضبط شده از این اثر شنیده میشود. به احتمال قوی میتسوکو اوکایدا اولین پیانیستی بود که پایانی متفاوت از این ۱۰ میزان را اجرا و ضبط کرد. او در انتهای اثر دوباره به تونالیته رِ مینور باز گشته و از آرپژهای آغازین قطعه استفاده می کند. نسخه پیش روی شما نسخه کوتاهتری بر اساس همین ایده است. 

==============

منبع :‌ piano Street

ترجمه : محسن جوزی

==============

 

تمرینات و سوالات مقدماتی

 

۱- چند نشانه تغییر سرعت در قطعه وجود دارد؟

۲- اولین نشانه تغییر شدت (دینامیک ) در کدام میزان ظاهر شده است؟

۳- این اثر از فضای احساسی منحصر به فردی برخوردار است که بخشی از آن به دلیل استفاده از کروماتیزم است، چرا که فاصله نیم پرده  یکی از احساسی ترین فواصل محسوب می شود. آیا میتوانید بگویید در کدام میزان های صفحه اول از گام کروماتیک استفاده شده است؟ 

۴- شخصیت خیالی این اثر با به کارگیری سکوت و فِرماتاهای متعدد برجسته تر شده است. ولی میزان تاثیر گذاری آنها با یکدیگر یکسان نیست. به عنوان مثال نگاهی به فرماتاهای میزانهای ۵۳ و ۵۴ بیاندازید. کدام یک از آنها اهمیت بیشتری دارد و چرا؟ 

۵- به چند اجرا از این اثر گوش دهید و همزمان نُت اثر را دنبال کنید. فکر کنید  چه کلمه ای را میتوانید در وصف  شخصیت هر یک از قسمتهای اثر بیان کنید. هر بار که فضای احساسی قطعه تغییر میکند کلمه مورد نظرتان را بر روی نُت یادداشت کنید. میزانهای پیشنهادی  : ۱، ۱۲، ۱۶، ۲۰، ۲۳ و ….

 

 

نکاتی در رابطه با استفاده از پدال

بسیاری از نوازندگان به هنگام اجرای بخش کُند به وفور از پدال استفاده می کنند و در این نسخه نیز علائم پدال گیری درج شده است. استفاده از پدال صدایی غنی تر و خوش رنگ تر ایجاد میکند ولی می توان کل قطعه را با استفاده کمتر از پدال و یا حتی بدون استفاده از پدال اجرا نمود. تمرینات آماده سازی را بدون پدال تمرین کنید و حتی هنگامیکه اجرای قطعه را فرا گرفتید چندین بار آن را بدون پدال بنوازید. این موضوع در تمامی قطعات رپرتوار کلاسیک صدق می کند، چرا که رعایت دقیق جمله بندی و جنبه های بیانی در این قطعات از اهمیت بسیاری برخوردار است. در برخی از موارد ممکن است احساس کنید که رعایت علائم پدال گیری موجب از بین رفتن شفافیت قطعه و یا حتی حذف برخی اَجزای نت شود. به عنوان مثال اگر قرار باشد در میزان اول پدال گرفته شود چه لزومی دارد انگشت بر روی نت رِ در اُکتاو پایین باقی بماند؟ در چنین شرایطی نیم پدال را نیز امتحان کنید. با استفاده کمتر از پدال، صدای  نتهای زیر( که بیشترین ظرافت های جمله بندی و آرتیکولاسیون در این محدوده صوتی قرار دارد) تمیز تر و شفاف تر به گوش خواهد رسید. 

 

راهنمای تمرین

۱- مقدمه، میزانهای ۱ تا ۶ :

هر یک از آکوردها را بدون پدال یک بار اجرا کنید و سپس آرپژ را ۴ بار تکرار کنید. با سرعت پایین و بدون مکث تمرین کنید. دقت کنید که نت های رِ در دست چپ را با انگشتان ۱ و ۵ نگه دارید.

 

فانتزی موتسارت رمینور motzart

 

۲-مقدمه، میزان های ۹ تا ۱۱:

در میزان اول را پدال را به طور کامل پایین نگه دارید و با رفتن نتها به سمت بالا کرشندو را اعمال کنید. در بالاترین نت توقف کنید و به صدای با شکوه آکورد لاماژور گوش دهید. پدال را همچنان در میزان بعد پایین نگه داشته و دیمینوئِندوی خواسته شده را اجرا کنید. در نیمه دوم این میزان بر روی نتهای می، دو دیز و لا از تکنیک نیم پدال استفاده کنید.

 

mozart fantasie 2

 

۳- اَداجیو، میزانهای ۱۲ تا ۱۵ و … :

ابتدا دست چپ را به تنهایی و با سرعت بسیار پایین تمرین کنید. به هنگام اجرای سِوّم ها بهتر است به مقدار بسیار کمی از قدرت بازوها استفاده کنید. دقت داشته باشید که هر دو نت کاملا همزمان و نرم اجرا شوند.

mozart fantasie d 3

سپس دست چپ را تمرین کنید. در اینجا هیچ جمله بندی توسط موتسارت مشخص نشده است و به نظر میرسد هدف او از این کار ایجاد صدایی غیر پیوسته باشد. با این وجود اجرای این قسمت به صورت لگاتو  در تمرینات اولیه به شما در یافتن صدای آوازی صحیح کمک میکند و باعث حرکت روبه جلوی ملودی می شود. سپس حالت اجرا را به پورتاتو تغییر بدهید. برای این کار بین هر دو نُت دست را به مقدار بسیار کمی بلند کنید ولی دقت کنید که نُتها را به طور کامل اجرا کنید.

mozart fantasie d 4

 

سپس اولین عبارت را با هر دو دست بنوازید. سعی کنید توازن مورد نیاز بین لایه های مختلف ـ باس، ملودی و آکورد را با اعمال تاچ و شدت کنترل شده به دست آورید. در میزان دوم نت رِ دیز را برجسته تر اجرا کنید.

mozart fantasie d 5

 

۴-آکوردهای قوی، میزان های ۲۰ تا ۲۲:

در ابتدای تمرین، نتهای داخل پرانتز را اجرا نکنید. دستها باید راحت و آزاد باشند و بازوها بین هر دو آکورد بلند شوند. در مرحله بعد نت های حذف شده را اضافه کنید و سعی کنیددستها همچنان شل و راحت باشند.

 آخرین آکورد را با نهایت قدرت اجرا کنید. نتهای سه لاچنگ را آرام و همراه با اعمال دیمینوئندو اجرا کنید. 

mozart fantasie d 6 موتسارت فانتزی ر مینور

 

۵- میزان های ۲۳ تا ۲۷:

 ابتدا دو نت زیر خط اتصال را جداگانه تمرین کنید و نت اول را با شدت بیشتری اجرا کنید. وقتی نت لا را اجرا می کنید مچ دست باید به به پایین بیافتد و به هنگام اجرای نت سُل دیز به سمت بالا حرکت کند(شناور شود).

 mozart fantasie d 7

 

گام متشکل از فواصل سوم (میزانهای ۲۶-۲۷) را به صورت جداگانه تمرین کنید. کرشندو را تا رسیدن به  f  اعمال کنید و در آخرین نت دولاچنگ به طور ناگهانی شدت را به p کاهش دهید. نتهای چنگ در بخش باس باید از یکدیگر جدا باشند ولی کشش بیشتری نسبت به نتهای دولاچنگ بخش بالایی داشته باشند( به صورت پورتاتو اجرا شوند).

mozart fantasie d 8

 

میزانهای ۴۲ و ۴۳ به تمرین بیشتری نیاز دارند. ابتدا هر دست را با رعایت دقیق انگشت گذاری ها به طور جداگانه تمرین کنید. با توجه به شماره انگشت های پیشنهادی، اجرای سوم های موازی در دست چپ بر عهده انگشتان ۲ و ۴ است. تمرکز بر روی این موضوع کمک می کند تا این پاساژ را راحت تر به خاطر بسپاریم.

mozart fantasie d 9

 

۶- پاساژ presto و آرپژها، میزانهای ۳۴، ۴۴ و ۵۳ :

میزانهای ۳۴ و ۴۴ را با سرعت پایین و کاملا نرم و یکنواخت اجرا کنید. بازوها باید سبک باشند و انگشتان را در اجرای نُتها پشتیبانی کنند. تمرین را با چند میزان انتخابی زیر شروع کنید. همین ملودی ها در ادامه این بخش در اُکتاوهای پایینتر تکرار می شوند. برای کمک به اجرای ساده و شفاف تر، ریتم نُتها در این میزانها تغییر داده شده است. دقت کنید که هیچ آکسانی را با توجه به دسته بندی ریتمیک داده شده اعمال نکنید. لزومی ندارد که شما نیز دقیقا مشابه با ریتم بندی زیر نُتها را اجرا کنید و می توانید بر حسب درک خودتان از قطعه عمل کنید. 

mozart fantasie d 10

  

در اجرای آرپژ های کاسته، دست چپ از روی دست راست عبور می کند در حالیکه دست راست از زیر دست چپ میگذرد. بعد از اینکه هر دست چهار نت خود را اجرا کرد باید بلافاصله به موقعیت بعدی جابجا شود.

mozart fantasie d 11

 

گام کروماتیک میزان ۴۴ را با سرعت پایین تمرین کنید. در شروع بدن را کمی به سمت چپ مایل کنید و دقت کنید که بین دست راست و بدن شما فاصله کمی وجود داشته باشد تا دست به طور آزادانه عمل کند. بازوها باید سَبُک باشند و با حرکت به سمت راست پیانو آرنج تدریجا به طرف بیرون حرکت کند.

mozart fantasie d 12

 

۷- اَلِگرتو، میزان های ۵۵ تا ۶۹: در دوران موتسارت عبور خط اتصال از خط میزان امری غیرعادی محسوب می شد. البته این موضوع لزوما به این معنا نیست که در پایان هر میزان باید دست را به مقدار قابل توجهی از کلاویه جدا کنیم. در نمونه زیر از خطوط اتصال طولانی تری استفاده شده است تا نشان داده شود که اغلب پیانیستهای حرفه ای چگونه این قسمت را اجرا می کنند. 

البته خطوط اتصالی که موتسارت رسم کرده است تا حدی به ما نشان می دهد که به کدام یک از نتها باید بیشتر اهمیت داده شود. به همین دلیل بهتر است میزان به میزان آرتیکولاسیون های موتسارت را بررسی و تمرین کنیم. ابتدا دست راست میزانهای   ۵۶ و ۵۸  را با روش آه ها ! (افتادن و شناور شدن به سمت بالا) که در تمرین ۵ ذکر شده بود اجرا کنید. 

Motzart fantasie 13

 

در مثالهای زیر توجه خود را به طور ویژه بر روی دست چپ منعطف کنید و آنرا جداگانه تمرین کنید. انگشت گذاری ها را به دقت رعایت کنید و مراقب باشید که نتهای سیاه و سفیدی که با فِلِش مشخص شده اند تا انتهای دیرِندشان نگه داشته شوند.

mozart fantasie d 14

 

۸- آکومپانیمان دست چپ، میزان های ۷۰ تا ۸۳:

دست چپ را به تنهایی تمرین کنید. از چرخش مچ و ساعد برای اجرای این آکومپانیمان استفاده کنید، در واقع حرکتی شبیه به چرخش دست به هنگام چرخاندن کلید یا دستگیره در مدنظر است. با افزایش سرعت همچنان چرخش مچ و ساعد ادامه دارد، با این تفاوت که دامنه حرکت دست کوچکتر می شود.

mozart fantasie d 15

 همچنین سعی کنید با نگه داشتن بیشتر نتهای سل و فا دیز، این فرم آکومپانیمان را با پدال انگشتی اجرا کنید.

mozart fantasie d 16

 

۹- کادانس، میزان ۸۶: کادانس را به سه قسمت تقسیم کنید. ابتدا گام ر ِ ماژور بالارونده را تمرین کنید. بخش دوم با تریل بر روی نت می خاتمه می یابد که می تواند با سرعت پایین ریتم بندی و تمرین شود. بخش آخر شامل رالِنتاندوی انتهایی است. هر بخش را حداقل چهار بار جداگانه با سرعت پایین تمرین کنید و پس از آن می توانید هر سه بخش را پشت سرهم و بدون توقف اجرا کنید.

mozart fantasie d 17

 

نکات نهایی برای اجرای حرفه ای قطعه

 

۱- رعایت تمامی جنبه های بیانی و جمله بندی ها 

۲- توازن صحیح بین بخشها

۳- اجرای صحیح تمامی علائم دینامیک

۴- اجرای یکدست و کنترل شده گامها در پاساژ presto 

۵- اجرای روان و بدون مکث آکومپانیمان دست چپ (باس آلبرتی)

 

برای دریافت نت قطعه به بخش دانلود پیوست ها در انتهای این صفحه مراجعه کنید.

 

 

 

محسن جوزی

آهنگساز و پیانیست.

 

دیدگاه‌ها

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. پیش از ارسال دیدگاه و یا پرسش، پیشنهاد می‌کنیم نظرات قبلی را مشاهده فرمایید و تا حد امکان از طرح سوالات تکراری خودداری فرمایید. کد HTML مجاز نیست.

فرم ورود

عضویت در خبرنامه